Qidalanmanın qayda və şərtləri

Yadda saxlamaq lazımdır ki, qidalanmada aşağıdakı şərtlərə əməl olunmalıdır:

+ Düzğün qidalanmamaq insan ömrünü 20-40 faiz azaldır.

+ Düzğün və məqsədli qidalanmaqla bir çox xəstəliklə­rin qarşısını almaq, bəzilərini müalicə etmək mümkündür. Xəstəliklərin dörddə birini pəhrizlə, dərmansız müalicə et­mək olar.

+ İnsan sutkada, müxtəlif mərhələlərdə 3 kiloqram qida qəbul etməlidir.

+ Gün ərzində qəbul olunan qidanın 30 faizə qədəri səhər, 40 faizə qədəri
günorta, 30 faizə qədəri axşam payına düşməlidir.

+ Səhər yeməyi doyumlu olmalıdır.

+ Həmişə təzə, təmiz, keyfiyyətli qidalar qəbul edilməli­dir. Təzə qida, tərəvəz, meyvə, göy-göyərti gündəlik qida payının beşdə üçündən az olmamalıdır.

+ Qidalanmada hər gün göy-göyərtidən, tərəvəzdən, meyvədən, giləmeyvədən istifadə edilməli, təzə meyvə şirələri içilməlidir.

+ Dərman bitkilərindən dəmlənmiş çay daha xeyirlidir (Həmişə yox, fasilələrlə). Adi çayı kişmişlə, möyüzlə, limon­la, karamellə icmək yaxşıdır.

+ Əqli sağlamlıq, qəlb tarazlığı, əsəbiliyin və psixi poz­ğunluğun olmaması qidanın keyfiyyətindən asılıdır. Düzğün qidalanma əqli qabiliyyəti yaxşılaşdırır, uşaqlarda yaddaşı inkişaf etdirir.

+ Su, süd, şirə içəndə bir dəfəyə yox, ağızda bir az sax­layıb qurtum-qurtum içilməlidir.

+ Xörəyi nə çox isti, nə də çox soyuq yeməməli orta həddə istifadə olunmalıdır.

+'Yemək vaxtı və yeməkdən sonra bir saat müddətində maye (çay) içməməli.

+ Yeməkdən sonra azı 15 dəqiqə gəzib s$nra istirahət üçün oturmalı, ya uzanmalı.

+ Yeyib yatmaq olmaz. Yeməyi yatmazdan 3-4 saat əv­vəl qəbul etməli.

+ Yatmazdan qabaq bir stəkan təmiz su içmək çox xe­yirlidir.

+ Ciddi xəstə olanda insan az yeməlidir. Sadə və yünğül qidalar qəbul etməlidir. Suğalandan sonra qidanı artırmaq olar.

+ Qəzəbli, əsəbi olanda yemək yeməməli. Çünkü bu vaxt əsəbilikdən daxili sekresiya vəzləri düzğun işləmir və bir sıra xəstəliklərin yaranmasına səbəb ola bilər. Belə halda yeməyə normal iştaha da olmur.

+ Şən və sevinc doğuran fikirlər iştahanı gücləndirir, həzmə kömək edir, qan dövranını yaxşılaşdırır.

+ İlin soyuq və quraq dövrələrində ac qalmaq zərərlidir.

+ Yİmək yeyərkən tələsməməli, qidanın hər payını ağız­da yaxşı-yaxşı çeynəməli və sonra udmah (Tələsik qidalan­ma qocalığa və xəstəliyə gedən yoldur).

+ Yağda qızardılmış və qovralmuş yeməklərdən qaçma­lı, ona çox meyl etməməli (Çətin həzm olunan qidadar).

+ Ətin suda (soyutması), buğda bişməsi daha xeyirlidir.

+ Yaşlaşdıqca əti balıq və süd məhsulları ilə əvəz etməli, duzsuz şor, kəsmik, çiy meyvə, tərəvəz, suda bişmiş yağsız ət və balıq təşkil etməlidir.

+ Lazımınca qidalanmaq üçün ən yaxşı vaxt səhər çağı­dır. Bu vaxtı orqanizm yeməyi piyə çevirmir. Ən qeyri münasib vaxt isə gecədir. Çünki bu zaman orqanizmidə mübadilə prosesləri aşağı olur.

+ Səhər və günorta yeməyi vaxtı zülallarla zəngin qida­lar - ət, balıq, yemurta, sıyıq (kaşa), tərəvəz, kəsmik, şor, axşam yeməyi zamanı isə südlü, yarmalı, tərəvəzli qudalar qəbul etmək lazımdır.

+ Gündəlik qida payında zülallar 1 pay, yağlar 2 pay, qarbohidratlar 4 pay təşkil etməlidir.

+ "Quru yeməklə" qidalanma adətindən çəkinmək la­zımdır. May eli yeməklər mədə şirəsinin ifrazını artırmaqla həzmetməni asanlaşdırır.

-f Həddindən artıq şəkər və şəkərli qidalar zərərlidir.

+ Ağ çörəklə müqayisədə qara çörək daha yüksək qida xüsusiyyətinə malikdir. Onda olan maddələr toplusu ağ çörəkdə olmur. 150 qram qara çörəkdə insan üçün gündəlik yod norması olur.