Süni dadlandırıcılar diyabet tətikləyən yan təsiri

Aspartam, Şakar və ya sukraloz kimi süni dadlandırıcılar, Diyabetin ilk mərhələsi olan şəkər laqeydliyini (qlükoza dözümsüzlük) tetiklemesini, diabet xəstəliyinə səbəb olur. Nature jurnalında  nəşr olunan araşdırmaya söykənən bu nəticənin yanında, araşdırma indiyə qədər diqqətlərdən qaçan bir gerçəyi də gözlər önünə sərir: Populyar inancının əksinə, süni dadlandırıcılar diyabet də qıcıqlandırıcı mənfi bir çox yan təsiri
var!

Qan şəkərinə təsir

İsrailli elm adamlarının əvvəl siçanlarda test etdikləri və sonrasında insan subyektləri üzərində tətbiq təsdiq etdikləri geniş diametrli araşdırmanın nəticələrinə görə, süni dadlandırıcılar bağırsaq florasında yaşayan "faydalı bakteriyaları" mənfi təsir edir və bu vəziyyətdən şəkər maddələr mübadiləsi da mənfi təsirlənərək zamanla pozulur. Elm adamları qısa davamlı və aşağı dozalarda istifadədə belə dadlandırıcılar qan şəkərini ciddi nisbətdə artırabildiğine diqqət çəkir.

iştaha təsir

Kalorisi zəngin təbii şəkərə (qlükozaya) müqayisədə, süni dadlandırıcılar "daha sağlam bir alternativ" olduğu sanılırdı. Lakin bu araşdırma bunun tamamilə yanlış bir fərziyyə olduğunu göstərir və bunun yanı sıra, bir dəfə daha, dadlandırıcılar əhəmiyyətli ölçüdə iştah artırdıqlarını, həddindən artıq köklüyə (obezlik), hətta ürək damar xəstəliklərinə qədər uzanan sağlamlıq problemlərinə səbəb ola bildiklərini ortaya çıxarır.

Qlükoza laqeydliyini qıcıqlandırıcı təsir edər

Bağırsak floramızı meydana gətirən bakteriyaların populyasiya tarazlığına meydana gələn pozuqluqlar, allergiya kimi immunitet sisteminin özünü hədəf aldığı (otoimmün) xəstəliklər istisna olmaqla, qidalanma əlaqədar səhiyyə problemlərinin da ortaya çıxmasına yol aça bilir. İsrailin Rexovot şəhərindəki Weizman Elm İnstitutu nəzdində vəzifəli Jotham Suez və iş qrupu, dadlandırıcılar bağırsaq florası və qlükoza maddələr mübadiləsi üzərində necə bir təsir etdiyini anlamaq üçün, siçanlar və insanlarla üzərində çox mərhələli təcrübələr reallaşdırdılar.

Təcrübə 1: 10 həftə müddətlə siçanların içmə suyuna gündəlik qəbul edilə bilər ən yüksək dozada Şakar, aspartam ya da sukraloz verildi. 10. həftənin sonunda, eynilə insanlara tətbiq olunan şəkər yükləmə testi kimi, test edildi. Əldə edilən məlumatlar təcrübə əvvəli tətbiq olunan şəkər yükləmə testi ilə müqayisə edildi. Nəticə olaraq dadlandırıcı alan siçanların şəkər mübadiləsisinin başlanğıca görə çox pozulduğu təsbit edildi.

Təcrübə 2: təcrübə 1-in nəticəsindən əmin olmaq üçün "tərs təcrübə" tətbiq olundu. Suyuna dadlandırıcı verilən siçanların bağırsağından alınan bakteriyalar, bağırsağından heç bakteriya olmayan sağlam siçanlara transfer edildi. Transfer sonrası bu sağlam siçanların də şəkər mübadiləsisinin pozuqluq müşahidə edildi.

Ara nəticə: Bu iki müqayisəli təcrübə dadlandırıcılar bağırsaq florasını patoloji olaraq dəyişdirdiklərini və bundan ötəri şəkər mübadiləsində pozuqluğa gətirib açdıqlarını göstərir. Və araşdırma bu tapıntını təsdiq edici digər təcrübələrlə davam edir.

Təcrübə 3 (Antibiotik müalicəsi): Dadlandırıcı verilərək bağırsaq florası pozulan siçanlara, müalicə məqsədi ilə, 4 həftə ərzində antibiotik müalicəsi tətbiq olundu. Müalicə sonunda siçanların glikoz həssaslığı (dözümlülüyü) normala döndü.

Deney 4 (Gen analizi): Edilən molekulergenetik araşdırmalar dadlandırıcı verilən və verilməyən siçanların DNT-sində da fərqliliklərin meydana gəldiyini göstərdi.

Təcrübə 5 (İnsanda da nəticələr eyni): Həyatında heç dadlandırıcı istifadə etməmiş 7 adama 4 gün ərzində, bədən ağırlıqlarının hər kilogramına 5 mg düşəcək şəkildə, dadlandırıcı verildi. 4. günün sonunda 4 təcrübəliyin qanında yüksək şəkər təsbit edilərkən digər 3 təcrübəliyin qan şəkərində hər hansı bir dəyişiklik müşahidə edilmədi.

nəticə:

Araşdırmanın nəticələri bunları ortaya çıxarır: "Kalorisi çox az" sanılaraq "şəkər diyeti məqsədiylə" və ya "şəkər xəstəliyini tədbirə məqsədiylə" istifadə süni dadlandırıcılar, tam əksinə, bədənin normal şəkərə olan həssaslığını azaldaraq diabet yaradır. Mütəxəssislər bu görə, tatlandırıcılardan mümkün olduğunca uzaq durulmasını, zəruri hallarda isə çox qısa davamlı istifadə məsləhət verir.