mədənin və onikibarmaq bağırsağın xora xəstəliyi

Göstərişlər: mədənin və onikibarmaq bağırsağın xora xəstəliyi, 1a No-li pehrizdən sonra xroniki qastritin ciddi kəskinləşmə vaxtından 10- 14 gün keçdikdən və sakitləşdikdən sonra istifadə edilir. Kəskin qastritdə 1a Ne-li pəhrizdən sonra göst

əriş vardır. Maqsə d: həzm yolunun selikli qişasının mexaniki, kimyəvi və termiki qıcıqlardan xeyli qorunması, iltihabın azaldılması, xoraların sağalmasının yaxşılaşdırılması, tezləşdirilmasi. Kulinariya işlənmesi xörək suda bişirilmiş və ya sürtgəcdən keçirilmiş, duru və ya sıyıq konsistensiyasında süfrəyə verilir.

Ümumi xarakteristika: karbohidratların hesabına enerji dəyərinin orta dorəcadə azaldılması; madənin sekresiyasını artıran və selikli qişasını qıcıqlandıran ərzaq məhsullarının yə xörəklərin kəskin surətdə mahdudlaşdırılması, suda va ya buğda bişirilmiş yemek püreyə bənzər və ya yarımduru şakildə verilir; xörek duzunun miqdarı azaldılır: isti və soyuq xörəklər istisna edilir.

Kimyəvi tərkibi va enerji deyari: zülallar - 90 q (60- 70%-i heyvan mensəli). yağlar - 90-95 g (25%-i bitki mənşəli), karbohidratlar – 300-350 q, enerji dəyəri 2500-2600 kkal, xörək duzu - 8-10 q, sərbəst mayel,5 litr 2-3 saatdan bir, az-az 40-50°C temperaturda isti şəkildə verilir.

Qidalanma rejimi: gündə 5 dəfə, yatmazdan əvvəl - süd.

Məsləhət görülən və istisna edilan qida məhsulları və xörəklər. Çörək və un məmulatı yalnız əla növ undan 75-100 q nazik doğranmış, qızardılmamış suxarı (ağ lavaşdan olar). Şorbalar: qatı həlimdə və ya südlü, sürtgəcdən keçirilmiş yarmalarla, yumurta-süd qarışığı, kərə yağı əlave etmak olar. Buğda bişirilmiş sufle, knel, püre, kotlet, buğda bişirilmiş at və quş. baliq; püreni şorbaya əlavə etmek olar. Süd mahsulları: süd, qaymaq, südlə birlikdə sürtgəcdan keçirilmiş və ya sufle şəklində yağsız kasmik. Turş süd məhsulları və pendir istisna edilir. Yumurta: günde 3 adədədək, iliq və ya buğda bişirilmiş omlet şəklində və ya çalınmış yumurta ağı. Yarmalar, südlü sıyıqlar: manna yarmasından, digər yarmalardan – kərə yağı ilə birlikdə, sürtgacden keçirilmiş. Tərəvəz: süd və yağla birlikdə kartof, çuğundur, yerkökü püresi, bugda bişirilmiş knel. Qəlyanaltılar istisna edilir. Meyvələr, şirin xörəklər. şirniyyat: şirin meyvəalərdən və ya şirelərdən kisel, jele, mus, südlü kisel, şeker, bal. Çiy meyvələr və qənnadı məmulatı istisna edilir. Souslar: yalnız südlü və ya turş olmayan xamadan. Ədviyyat istisna edilir. İçkilər: süd və ya qaymaqla birlikdo zəif çay, itburnu demlemesi, azca şəkər qatılmış su ile durulaşdırılmış şirin meyvə şirələri; kofe, kakao, qazlı su istisna edilir. Yağlar: hazır yemeye elave edilen tomizlənmiş bitki və kərə yağları. Azərbaycan xörəklərindən yalnız firniyə ve qaymağa icazə verilir.

1b No-li pəhrizin təxmini menyusu: 1-ci səhar yeməyi 2 yumurtadan buğda bişirilmiş omlet, südlü manna sıyığı, itburnu dəmləməsi; 2-ci səhər yeməyi - süd; nahar yeməyi - südlü yerkökü püresi, quymaq, lavaşdan su xari; günorta yeməyi - süd, suxari, şam yeməyi - südlü düyü sıyığı, meyvə kiseli; yatmazdan əvvəl - süd